12 lipca 2025 roku o godz. 20:00 serdecznie zapraszamy na premierowy pokaz kolekcji РУСИНКА / Rusynka Anny Marii Zygmunt – artystki wizualnej, której projekty modowe od lat łączą współczesne formy sztuki z dziedzictwem mniejszości etnicznych, wpisując się w nurt sztuki krytycznej. Kolekcja stanowi swego rodzaju kontynuację badań etnograficznych nad Łemkowszczyzną i opus magnum projektantki. To część artystyczno-badawczego projektu Tkanina pamięci, realizowanego w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Artystka czerpie inspiracje z kultury Rusinów Karpackich, tj. Łemków, Zamieszańców, Rusinów Szlachtowskich i Wengrinów, przywracając ich zapomniany głos we współczesnym świecie sztuki. Motywem przewodnim kolekcji jest koronka szydełkowa, wykonana ręcznie przez Mamę i inne kobiety z rodziny projektantki, także te, które już dawno odeszły, oraz charakterystyczne ręczne hafty. Angażuje także lokalnych rękodzielników i rękodzielniczki. Unikatowa kolekcja damska powstała zgodnie z ideą mody zrównoważonej, z wykorzystaniem upcyklingowych tkanin połączonych ze sobą w nieoczywisty sposób. Projekt inspirowany strojami, kulturą i obrzędami Rusinów to hołd dla wielokulturowości regionu pogranicza, z którego pochodzi projektantka.

W programie wydarzenia:

20.00 Pokaz gościnny – Natalia Dziedzic Babie Lato

20.30 Premierowy pokaz kolekcji – Anna Maria Zygmunt РУСИНКА / Rusynka

21.00 Koncert zespołu ЗАМІШАНЦІ / Zamieszańcy

Premierze kolekcji Rusynka towarzyszyć będzie pokaz gościnny kolekcji Babie Lato Natalii Dziedzic, inspirowanej wiejską chatą oraz rzemiosłem artystycznym. Młoda projektantka wykorzystała naturalne materiały, drewniane elementy i bawełniane koronki, honorując tym samym polską tradycję i kulturę. Tytuł jest analogią do obrazu Józefa Chełmońskiego przedstawiającego sielankową scenę z życia w XIX w.

Po pokazach mody zapraszamy na koncert tajemniczej i mitycznej grupy ЗАМІШАНЦІ – Zamieszańcy. Zespół powstał w Wólce Bratkowskiej i przyjął nazwę grupy etnograficznej zamieszkującej niegdyś te tereny. Ich występy są swego rodzaju opowieścią z krainy „Zamieszańców”. To połączenie tradycyjnych rytmów Afryki Zachodniej z prawdziwymi melodiami i piosenkami śpiewanymi w języku Zamieszańców. Zespół używa instrumentów etnicznych, takich jak djembe, didgeridoo, dun dun, djabara, fujara, tamburyn, marakasy oraz trochę elektronicznych dźwięków.

Wydarzenie, tj. pokazy mody Natalii Dziedzic, premierowy pokaz Anny Marii Zygmunt odbędą się na placu przed Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej, na terenie dworca kolejowego w Krośnie – miejscu szczególnie ważnym w historii regionu, naznaczonym pamięcią o wysiedleniach i przymusowych migracjach mniejszości etnicznych i narodowych. Właśnie tutaj sztuka stanie się nośnikiem pamięci o minionych pokoleniach i przestrzenią symbolicznego powrotu do korzeni. Koncert zespołu Zamieszańcy odbędzie się w budynku Etnocentrum. 

Projekt zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wydarzenie objęte patronatem honorowym Prezydenta Miasta Krosna. Pokaz realizowany przy finansowym wsparciu Miasta Krosna. Kuratorem projektu jest dr Michał Szymko, opiekunem artystycznym Tomasz Rolniak, a partnerem instytucjonalnym Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej.

• Data: 12 lipca 2025 (sobota)
• Godzina: 20:00
• Miejsce: Plac przed Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej, ul. Kolejowa 29 a, Krosno
• Wstęp wolny

Anna Maria Zygmunt (1987) – artystka wizualna, projektantka mody. Absolwentka Szkoły Artystycznego Projektowania Ubioru SAPU w Krakowskich Szkołach Artystycznych, stypendystka Donghua University w Szanghaju (Chiny), stypendystka Ministry Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie Twórczość ludowa (2025) i stypendystka Prezydenta Miasta Krakowa w dziedzinie Sztuki wizualne (2018). Do 2023 roku wykładowczyni SAPU i Dyrektorka Kreatywna Cracow Fashion Week. Specjalizuje się w technice szycia haute couture.

Autorka dwóch artystycznych kolekcji ubrań: Łemkowyna (inspirowana strojami i kulturą Łemków) i Polexia (inspirowana wielokulturowością Podlasia). Brała udział w kilkudziesięciu pokazach mody i wystawach zbiorowych w Polsce i za granicą. Finalistka międzynarodowych konkursów: European Fashion Union w Budapeszcie (Węgry) i Šiuolaikinio meno festivalis VIRUS w Šiauliai (Litwa). Podczas 35. Łemkowskiej Watry w Zdyni otrzymała od organizacji Zjednoczenie Łemków nagrodę za popularyzację kultury łemkowskiej. W swoich projektach, którym nadaje nowoczesne, awangardowe formy często nawiązuje do mniejszości etnicznych, kultury i sztuki ludowej. Wszystkie kreacje i akcesoria tworzone są z autorskich tkanin, malowane, haftowane i zdobione ręcznie, co czyni je unikatowymi. Projektuje, szyje, haftuje, maluje, tworzy instalacje artystyczne i kostiumy sceniczne dla takich zespołów jak Hańba!, Kirszenbaum czy albańskiego zespołu ludowego Shoqata ORA. Działa zgodnie z ideą mody zrównoważonej i No Waste. Szyje ubrania tylko w pojedynczych egzemplarzach. Pochodzi z Lubatowej w Beskidzie Niskim.